Een nieuwe tijd!
Na de oorlog stond de heersende woningnood jarenlang bekend al ‘volksvijand nummer 1’. Oplossen van de woningnood had bij de bevolking de hoogste prioriteit. Het woningtekort bedroeg in 1945 200.000. In 1950 was er sprake van een tekort van 300.000 woningen.
De bouw van een ongekend aantal woningen in nieuwe uitbreidingswijken was de omvangrijkste opgave van de Wederopbouw. Onder centrale regie van de rijksoverheid werd vooral in de jaren vijftig en zestig snel, veel en goedkoop gebouwd op basis van gerationaliseerde en geïndustrialiseerde bouwmethoden. Het maatschappelijke ideaal van de moderne geïndustrialiseerde samenleving kreeg ruimtelijk vorm in de nieuwe woonwijken volgens het stedenbouwkundig concept van de wijkgedachte: overzichtelijke wijken met een herhaling van wooneenheden in open verkaveling, collectieve ruimten en voorzieningen die het gemeenschapsleven tot uitdrukking moesten brengen.
De vroegste, tijdens de Wederopbouw gerealiseerde woningen, nemen een bijzondere plaats in binnen het gebouwde erfgoed uit de wederopbouwperiode. De woningen dateren uit de tijd toen ambachtelijke creativiteit prevaleerde boven de productie, normen en functies van de jaren zestig van de vorige eeuw. Woningen die bewust en met groot vakmanschap ontworpen en gebouwd zijn. Grote diepe kavels waren nodig, omdat tot de eerste levensbehoeften van de eerste bewoners een moestuin, een kolenhok, een varkensstal of een kippenren behoorden. Dit vond men vaak belangrijker dan een badkamer. Ook in de gemeenten Aalten, Winterswijk en Oost Gelre kunnen vroeg-naoorlogse woningwetwoningen worden aangetroffen. De belangrijkste zijn in de jaren tussen 1947 en 1955 gebouwd. In vergelijking met andere gemeenten gaat het hier over het algemeen om relatief kleine aantallen die echter een belangrijke bijdrage leveren aan de eigen identiteit.
Kenmerkend voor de Wederopbouwperiode is de opkomst van standaard woningtypen en plattegronden. De centrale overheid probeerde dit te stimuleren om de woningbouw te rationaliseren en tegelijkertijd de nadruk te leggen op de bevordering van het ontwikkelen van nieuwe bouwsystemen.
Op kaarten van 1945 en 1970 (www.topotijdreis.nl) van de kernen in onze gemeenten zien we hoe enorm deze kernen in de Wederopbouwperiode zijn gegroeid.
2019: een jaar waarin we de Wederopbouwperiode Achterhoek breed op gaan pakken.
Dat Achterhoekers ook enthousiast zijn over hun erfgoed uit de Wederopbouwtijd, dat is inmiddels wel duidelijk. In 2020 heeft de verkiezing van de Ruwe Diamanten uit de Wederopbouw plaatsgevonden. Burgers konden hun stem uitbrengen op het pand uit de Wederopbouwperiode in hun omgeving, dat hen het meeste aansprak. De meest gekozen panden in de Oost Achterhoek waren de voormalige Coöperatieve Middenstandsspaarbank in Aalten, het voormalig woonhuis van Gerard Schouten in Lievelde en de Houtzagerij in het Woold in Winterswijk.
In het najaar van 2021 gaat de SRV wagen op pad door onze gemeenten. In en rond de bus gaan we met mensen in gesprek over thema’s als duurzaamheid, wijkaanpak, erfgoed en groen in de wijk. De bus wordt ingericht in de Wederopbouwstijl en achterin komt een heuse escaperoom.
